In mijn vorige artikel heb ik de lineaire economie al even genoemd. In een lineaire economie worden producten gemaakt, verkocht, gebruikt en uiteindelijk weggegooid. Dit is anders in een circulaire economie waar afval niet bestaat en grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt. Het afval is de nieuwe grondstof. Een product moet zo lang als mogelijk zo goed als mogelijk werken. De energie voor een zuivere circulaire economie dient afkomstig te zijn van hernieuwbare bronnen, zoals de zon en de wind.
Een lineair model
Een lineair model is afhankelijk van grote hoeveelheden goedkope, gemakkelijk toegankelijke grondstoffen en materialen en energie. Er wordt op een niet efficiënte manier omgegaan met grondstoffen, omdat de nadruk niet ligt op het behoud hiervan. We gooien dus telkens nog waardevolle materialen weg. De waarde wordt in dit economisch systeem gecreëerd door zoveel mogelijk producten te produceren en te verkopen. Dit wordt ook wel de wegwerp- en vervangcultuur genoemd. Op de lange termijn heeft dit zeer nadelige gevolgen voor het milieu. Uiteindelijk kunnen grondstoffen opraken en neemt de afvalberg toe.
Bedrijven realiseren zich dat zij in een lineair systeem steeds meer moeite kunnen krijgen om aan grondstoffen te komen. Grondstofprijzen schommelen, materialen worden schaars en de vraag wordt steeds groter. Er is in de loop van de tijd steeds meer vooruitgang geboekt in het verbeteren van het efficiënt gebruiken van grondstoffen. Maar toch is dat niet genoeg. De lineaire economie is nog steeds behoorlijk verspillend. In een circulaire economie kun je deze problemen oplossen.
Verschillen lineair en circulair
Wat zijn nou de verschillen tussen een lineaire economie en een circulaire economie? Even een paar belangrijke verschillen op een rijtje.
Lineaire economie
De aarde wordt beschouwd als een onuitputtelijke bron van grondstoffen en energie die we kunnen gebruiken.
Doel is om zoveel mogelijk winst te maken. De waarde voor aandeelhouders is op de korte termijn gericht.
Er wordt waarde gehecht aan de omloopsnelheid van producten. Hoe meer producten verkocht worden hoe beter.
Veroorzaakt veel afval.
Is gericht op het bezit van producten
Circulaire economie
Grondstoffen zijn niet onuitputtelijk en worden zoveel mogelijk opnieuw gebruikt, energie komt van hernieuwbare bronnen zoals zon en wind.
Doel is producten zolang mogelijk te gebruiken op een zo hoog mogelijk niveau. Waarde voor aandeelhouders is op de lange termijn gericht.
Er wordt waarde gehecht aan de gebruiksduur van een product. Hoe langer een product meegaat hoe beter.
Er wordt alles aan gedaan geen afval te laten ontstaan.
Gebruik en hergebruik van producten zijn het uitgangspunt. Het gaat niet om het bezit, maar om de functionaliteit of het resultaat van producten
Andere manier van denken en samenwerken
Het lijkt allemaal zo gemakkelijk, maar een circulaire economie is niet zo eén, twee, drie te realiseren. Het vereist een hele andere manier van denken en ook de hele logistieke keten moet anders ingericht worden. Stakeholders zoals de overheid, bedrijven en consumenten moeten samenwerken in de zoektocht naar de beste manier om dit voor elkaar te krijgen.
Oktober 2019, Jolanda Kwakman
Interessante bronnen:
– https://kenniskaarten.hetgroenebrein.nl/kenniskaart-circulaire-economie/is-verschil-circulaire-en-lineaire-economie/
– https://circularcompanymakers.nl/verschillen-circulaire-lineaire-economie/
– https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/circulaire-economie/werking-circulaire-economie
Jolanda, wat een goede, heldere uitleg van het concept! Zou graag een goed functionerende circulaire maatschappij zien! Ik probeer persoonlijk mijn steentje bij te dragen maar vind weinig ’takers’ in mijn omgeving ( behalve de mensen in mijn ‘buy nothing community’ , misschien). Er wordt zoveel weggegooid, heel frustrerend! Denk je dat wij de ‘shift’ zullen zien?
Hallo Hester, Dank voor je reactie. Ik zou graag hetzelfde willen als jij, een goed functionerende circulaire maatschappij. Zover is het nog niet, maar ik zie gelukkig heel veel goede kleine en grote initiatieven. Ik hoop daar ook aan bij te dragen met mijn website. De ‘shift’ is in ieder geval wel in gang gezet. Of wij nog gaan mee maken dat de wereld volledig ‘circulair’ is, weet ik niet, ik hoop het wel! Kun je me wat meer vertellen (via mail info@overcirculair.nl) over jullie ‘Buy nothing community’? Misschien kan ik daar ook eens een artikel over schrijven. Hartelijke groet, Jolanda