Economische waarde
Wanneer een bedrijf van grondstoffen een product maakt dat verkocht kan worden, heeft het bedrijf waarde toegevoegd aan de grondstoffen. De toegevoegde waarde drukt de kern van produceren uit, namelijk het toevoegen van waarde aan een goed. Meestal hebben we het dan over economische waarde, waarmee we de winstgevendheid van een bedrijf bedoelen. Dan wordt de toegevoegde waarde in geld uitgedrukt.
Circulaire economie en economische waarde
In een volledige circulaire economie is er geen afval. Alles wat vroeger afval heette is grondstof voor producten. Grondstoffen en materialen moeten dus zo zorgvuldig en zo lang mogelijk worden gebruikt en hergebruikt.
In een circulaire economie kunnen de componenten waar een product uit bestaat op een makkelijke manier weer uit elkaar gehaald worden en daarna weer gebruikt worden als onderdeel, materiaal of grondstof. Wanneer er toch nieuwe grondstoffen en materialen nodig zijn dan staat hernieuwbaarheid daarvan voorop. In een circulaire economie vervangt een dienst (de functie/het resultaat) het bezit van een product waardoor producenten de verantwoordelijk en het belang houden voor het product en de grondstoffen gedurende hun levenscyclus.
In een circulaire economie worden in de perfecte situatie alle materialen telkens opnieuw gebruikt zonder verspilling en zonder afval. Voor de energie die nodig is om producten te maken gebruiken we dan hernieuwbare energie zoals wind, water en zon.
Ook in een circulaire economie is het toevoegen van economische waarde natuurlijk van belang. Ook wanneer een bedrijf een bijdrage wil leveren aan de circulaire economie en circulair wil gaan ondernemen, moet er geld verdiend worden.
Klantwaarde
Er zijn verschillende soorten waarden die een klant kan ervaren:
– Voor de klant is de werking van het product van belang. Dit is de functionele waarde: wat doet of kan het product?
– Het is ook van belang dat het de klant wat oplevert om zaken te doen met het bedrijf of om producten van het bedrijf te kopen. Dit is de economische waarde.
– Voor een klant is het ook belangrijk dat het bedrijf of het product iets speciaals vertegenwoordigd. Dit noemen we emotionele waarde. Het gaat dan vaak om merkentrouw en uitstraling.
– Wanneer klanten zich door het kopen van een bepaald product onderdeel voelen van een bepaalde groep heeft dit voor klanten een bepaalde sociale waarde.
Maatschappelijke waarde
Steeds meer bedrijven vinden het belangrijk om maatschappelijke waarde te creëren. Dit kan op verschillende gebieden zoals arbeidsparticipatie, armoedebestrijding, milieu en sociale welvaart.
Door bijvoorbeeld circulair te gaan ondernemen kan een bedrijf toegevoegde waarde hebben voor het milieu. In eerste instantie moet het bedrijf misschien investeren om een circulair productieproces te ontwikkelen, maar het bedrijf kan hiermee aan haar belanghebbenden, waaronder klanten, laten zien dat zij begaan is met het milieu en de aarde. Dit draagt dan weer bij aan de sociale en emotionele waarde die de klant zoekt en komt dus uiteindelijk ook de economische waarde van het bedrijf weer ten goede. Vaak zijn voor circulair ondernemen wel nieuwe verdienmodellen nodig.
Informatiewaarde
Informatiewaarde heeft te maken met informatie die beschikbaar komt vanuit de keten van het bedrijf. Om een bedrijf te kunnen runnen heeft een bedrijf informatie nodig over haar klanten, over de markt en over welke producten het goed doen en welke niet. Wanneer een bedrijf circulair wil ondernemen heeft het bedrijf bijvoorbeeld informatie nodig over hoe een product zolang mogelijk mee kan gaan of over hoe het product zo gemakkelijk mogelijk gerepareerd kan worden. Hoe een product na gebruik geschikt is om gerecycled te worden. Deze informatie verkrijgt zij van haar klanten, maar ook van haar leveranciers en vanuit de maatschappij. Andersom kan het bedrijf haar belanghebbenden weer informeren over hoe zij zaken aanpakt.
Circulaire economie; schenk aandacht aan alle waarden – meervoudige waardecreatie
Naast economische waarde is het als bedrijf dus ook van belang aandacht te geven aan maatschappelijke waarde, klantwaarde en informatiewaarde. Deze drie waarden en de economische waarde zijn vaak nauw met elkaar verbonden. De consumenten wordt steeds kritischer en bewuster van de impact van hun koopgedrag.
Om als bedrijf te overleven in de steeds duurzamer wordende maatschappij, is het verstandig hierop in te spelen. Verdienmodellen waar je de klant langer aan je bindt, zoals huurconstructies of abonnementen winnen terrein. Deze manier van ondernemen versterkt niet alleen de band met klant, maar hierdoor ga je beter luisteren naar de wensen van de klant en dwing je jezelf om lang houdbare producten te produceren. Als een klant een hoge klantwaarde ervaart doordat jouw bedrijf circulair onderneemt, dan is de kans groter dat de klant het product van jouw bedrijf nogmaals koopt en loyaal blijft aan jouw bedrijf. Dit komt de economische waarde van het bedrijf ten goede.
Maak stappen
Wees niet bang dat je jezelf pas duurzaam kan noemen als je 100% circulair bent, maar laat zien dat je stappen maakt. Informeer jouw klanten en andere belanghebbenden en zelfs jouw concurrenten over hoe je zaken aanpakt. En vraag! Aan jouw klanten, leveranciers, concurrenten en andere belanghebbenden. In een circulaire economie is samenwerking en informatie-uitwisseling onmisbaar.
Het uitwisselen van informatie en het onderhouden van informatiesystemen kost een bedrijf geld en tijd, maar kan uiteindelijk ook weer bijdragen aan de economische waarde van het bedrijf.
November 2019, update juli 2020, Jolanda Kwakman