Wanneer je als bedrijf circulair wilt gaan ondernemen is het belangrijk eerst inzicht te krijgen in waar je staat. Meten van de circulariteit van je bedrijf, je processen en je producten is belangrijk om goede en weloverwogen keuzes te maken voor de toekomst. Volgens Het Groenebrein is er nog geen algemeen geaccepteerde methodiek beschikbaar. Er bestaan wel een paar tools die circulariteit in kaart brengen.

Ook de overheid denkt na over hoe je circulariteit kunt meten. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft hier een voorstel voor gegeven in het rapport: “Circulaire economie: wat we willen weten en kunnen meten”. Hiermee doen zij een voorstel voor een monitoringsysteem die de voortgang kan meten van de ambitie om in 2050 volledig circulair te zijn.
Een kader dat aan de grondslag ligt van de meeste tools is de zogenaamde R-ladder. Hoe hoger een strategie op deze lijst (ladder) van circulariteitsstrategieën staat, hoe circulairder de strategie is.
Tools
1. De methode IMPACT (Integrated Method of sustainable Product Assessment for Circular Transition)van TNO is een hulpmiddel voor fabrikanten in uiteenlopende sectoren om hun producten te verduurzamen. Het drukt in cijfers uit wat bij de fabricage wordt bespaard op hulpbronnen, in hoeverre het nieuwe product minder belastend is voor mens en milieu en ten derde wat de economische effecten zijn. Door toepassing van het TNO-model IMPACT wordt de circulariteit van gebruiksgoederen scherper in beeld gebracht en worden scherpere circulaire designkeuzes in een ontwerpproces tijdig inzichtelijk.
https://www.tno.nl/nl/tno-insights/artikelen/nieuwe-methode-helpt-bedrijven-om-producten-circulair-te-maken/
2. Circulytics – measuring circularity (EMF). Circulytics ondersteunt de transitie van een bedrijf naar de circulaire economie, ongeacht de industrie, complexiteit en omvang. Deze meettool op bedrijfsniveau gaat verder dan het beoordelen van producten en materiaalstromen en laat zien in hoeverre een bedrijf circulair is geworden in zijn hele bedrijfsvoering. Het doet dit door gebruik te maken van de meest uitgebreide set van indicatoren die momenteel beschikbaar zijn: enablers en resultaten. Circulytica:
1. Meet de volledige circulariteit van een bedrijf, niet alleen producten en materiaalstromen.
2. Ondersteunt besluitvorming en strategische ontwikkeling voor adoptie van circulaire economie.
3. Toont sterke punten en benadrukt de verbeterpunten.
4. Biedt optionele transparantie aan investeerders en klanten over de acceptatie van een bedrijf in de circulaire economie.
5. Biedt ongekende duidelijkheid over de prestaties van de circulaire economie en opent nieuwe kansen om merkwaarde te genereren bij belangrijke stakeholders.
https://www.ellenmacarthurfoundation.org/resources/apply/circulytics-measuring-circularity
3. De Circularity Check is een gratis online scantool met een vragenlijst van ongeveer 60 vragen die een circulariteitsscore voor een specifiek product en / of dienst bepaalt. Is het product circulair en duurzaam, en zo ja, in welke mate? Aan elke vraag wordt een score toegekend. Hoe hoger de score, hoe beter. Het resultaat van de controle is een % dat aangeeft hoe circulair uw product / dienst is. De Check geeft ook gedeeltelijke scores op ontwerp / inkoop / fabricage, levering, gebruik, herstel en duurzaamheid.
https://ecopreneur.eu/circularity-check-landing-page/
4. De software van Circular IQ meet de circulaire prestaties van producten en de materialen die erin zitten. Inkopers kunnen leveranciers op basis van een reeks circulaire kenmerken en criteria beoordelen.
https://www.circular-iq.com/nl/circulare-home/#homeiq
5. De certificering Cradle to Cradle geeft een maat voor de circulariteit van een product op een getrapte schaal van ‘Bronze’ tot ‘Platinum’.
https://www.c2ccertified.org/get-certified/levels
6. De Circularity Calculator bepaalt een score van 0 tot 100% voor de circulariteit van producten. De tool geeft inzicht en opties voor een nieuw productontwerp en businessmodellen.
http://www.circularitycalculator.com/
7. De Madaster Circularity Indicator geeft ieder gebouw een score van 0-100% en wordt bepaald op basis van de gegevens die zijn vastgelegd in Madaster door de gebruiker. Een gebouw dat volledig is opgebouwd uit nieuwe materialen en eindigt op een afvalberg, is een volledig ‘lineair’ gebouw en scoort op de CI: 0%. Anderzijds, een gebouw dat volledig bestaat uit hergebruikte materialen of producten en in de toekomst volledig kan worden hergebruikt, is een volledig ‘circulair’ gebouw en scoort op de CI: 100%. In praktijk, zullen gebouwen een score hebben tussen de 0-100%.
– De CI beoordeelt zowel op product als gebouwniveau op circulaire waarden in 3 verschillende levensfasen van het gebouw:
Constructiefase: wat is de verhouding tussen “nieuwe” en “gerecyclede, hergebruikte of hernieuwbare” grondstoffen?
Gebruiksfase: wat is de verwachte levensduur van de producten die worden gebruikt ten opzichte van de gemiddelde levensduur van vergelijkbare producten?
Einde-levensduur: wat is de verhouding tussen “afval” en “hergebruik of recycling” van materialen en producten die vrijkomen bij een verbouwing of sloop van een gebouw?
– De CI beoordeling kent 2 verschillende bepalingsmethodes:
Gebouw Circulariteit Indicator; CI score van het gebouw op basis van de beschikbare gegevens;
Madaster Circulariteit Indicator: gecorrigeerde Gebouw CI score op basis van correctiefactoren.
https://docs.madaster.com/circularity-nl
8. PRP is zowel een methodologie als instrument om circulair inkopen en aanbesteden mogelijk te maken. De module ReNtry genereert paspoorten voor componenten, materialen en grondstoffen. https://www.rendemint.nl/nl/services/prp
9. De Circle Assessment is een online tool voor (onderdelen van) bedrijven die een score oplevert op zeven sleutelgebieden van de circulaire economie. Geef prioriteit aan regeneratieve hulpbronnen, ontwerp voor de toekomst, behoud en breid uit wat al is gemaakt, heroverweeg het bedrijfsmodel, gebruik digitale technologie, gebruik afval als hulpbron, werk samen om waarde te creëren.
https://www.circle-economy.com/digital/circle-assessment
10. Een Circle Scan Het doel van de Circle Scan is het identificeren van kansen voor bedrijven, financiële instellingen, overheden of andere organisaties om ‘circulairder’ te worden. Het is de eerste stap op weg naar circulariteit. Met de Circle Scan nemen we het perspectief van een systeem om de huidige impact van een product, organisatie, sector of regio te identificeren. Voortbouwend op de zes principes voor een circulaire economie, identificeren we de hefboompunten voor een echte systeemverandering en creëren we een toekomstvisie. Deze toekomstvisie stelt bedrijfsleiders in staat zich hun niche in een circulaire economie voor te stellen en een toekomstbestendig bedrijfsplan voor de lange termijn te ontwikkelen.
https://www.circle-economy.com/news/circle-scan-mapping-circular-opportunities
11. Een Metabolism Analysis van een stad, regio, bedrijf of andere organisatie brengt stromen van materiaal, energie, water en afval in beeld en geeft zo richting aan mogelijke interventies.
https://www.metabolic.nl/consulting/analysis/
De focus van deze tools
1. De methode IMPACT | Producten; hulpbronnen, belasting milieu en economisch effect |
2. Circulytics – measuring circularity (EMF) | Bedrijf, product en materiaalstromen |
3. De Circularity Check | Product/dienst; inkoop, fabricage, levering, gebruik en recovery |
4. Circular IQ | Producten; grondstoffen en materialen |
5. certificering Cradle to Cradle | Producten |
6. De Circularity Calculator | Producten; productontwerp en business modellen |
7. De Madaster Circularity Indicator | Bouw; materialen, gebruik en hergebruik |
8. PRP | Inkoop en aanbesteding |
9. De Circle Assessment | 7 sleutelgebieden; hulpbronnen, ontwerp, behoud en uitbreiden, heroverwegen business modellen, gebruik digitale technologie, gebruik afval, samenwerking |
10. Een Circle Scan | Identificeren van circulaire kansen |
11. Een Metabolism Analysis | Stromen van materialen, energie, water en afval |
April 2020, Jolanda Kwakman
Interessante bronnen:
– https://kenniskaarten.hetgroenebrein.nl/kenniskaart-circulaire-economie/handige-tools-organisaties-aan-slag-willen-circulaire-economie/
– https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/pbl-2018-circulaire-economie-wat-we-willen-weten-en-kunnen-meten-2970.pdf